Өнөөдөр /2018.05.10/ Засгийн Газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Нийгмийн даатгалын ерөнхий газар, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Элчин Сайдын Яамтай хамтран хэвлэлийн хурал зохион байгууллаа.
Монгол, Солонгос хоёр улсын хооронд 1990 онд дипломат харилцаа тогтоосноос хойш улс төр, эдийн засаг, худалдаа, нийгэм, соёлын олон салбарт идэвхтэй харилцаж байна. Өнөөгийн байдлаар Солонгос улсад Монгол Улсын нийт хүн амын 1 хувьтай тэнцэх буюу 30 мянга орчим иргэд оршин сууж байгаагийн 5 мянга гаруй нь оюутан суралцагчид байгаа бол солонгост сурч, хөдөлмөрлөх зорилгоор түр оршин суугаад буцсан 300 мянга гаруй иргэд байдаг байна. Хоёр улс хооронд харилцан зорчих иргэдийн тоо жилд 150 мянга орчим байдаг бөгөөд БНСУ-аас Монгол улсад суугаа ЭСЯ-нд өдөрт 900 орчим иргэн тус улс руу зорчих хүсэлтээ илэрхийлж виз мэдүүлдэг байна.
Иргэдийн зорчих урсгал нэмэгдэж, тус улсыг зорих сонирхолд дөрөөлөн зарим нэг хууль бус үйлдэл гарч байна. Тухайлбал, БНСУ руу зорчихоор виз мэдүүлж буй иргэдийн эдийн засаг санхүүгийн баталгааг лавлах зорилгоор Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн лавлагааг бүрдүүлэх материалын жагсаалтад оруулсан байдаг. Гэвч иргэд тус лавлагааг хуурамчаар үйлдэх тохиолдол буурахгүй байгаа тул Нийгмийн даатгалын байгууллага, цагдаагийн байгууллага болон тус улсын ЭСЯ-тай хамтран ажиллаж, хяналт тавихаар боллоо.
Тодруулбал, Нийгмийн даатгалын лавлагаа, мэдээллийг хуурамчаар үйлдэж бичилт хийх, хэн нэгэн этгээд засвар оруулах боломжийг хаах зорилгоор лавлагааны маягтыг шинэчилснээс гадна ЭСЯ, арилжааны банк зэрэг эрх бүхий гуравдагч этгээд “Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт”-ын бодит байдлыг шалгах зориулалт бүхий програм хангамжийг шинээр нэвтрүүлсэн юм.
Энэхүү програмаар Төрийн үйлчилгээний цахим машин/ТҮЦ/-аас авсан шимтгэл төлөлтийн тодорхойлолт, лавлагааны үнэн эсэхийг шалгахдаа тухайн тодорхойлолтон дээрх QR кодын доор байрлах “К” үсгээр эхэлсэн 13 оронтой кодыг, тодорхойлолт авсан иргэний регистрийн дугаарын хамт оруулж, тухайн агшинд нийгмийн даатгалын мэдээллийн санд иргэний мэдээлэл ямар байгааг дуудан харж, хэвлэгдсэн тодорхойлолттой харьцуулан бодит байдлыг шалгах боломжтой юм. http://data.ndaatgal.mn:8080/checklav
Энэхүү үйлчилгээг нэвтрүүлснээр хуурамчаар нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн лавлагаа тодорхойлолт үйлдэх явдлыг бууруулахад бодит нөлөө үзүүлнэ гэж үзэж байна.
Иргэд даатгуулагчийн шимтгэл төлөлтийн мэдээлэл нь хувийн нууцтай холбоотой учир виз мэдүүлэгчийн лавлагааны кодоор зөвхөн тухайн хүний мэдээллийг л шалгах боломжтой, бусад даатгуулагчийн мэдээлийн нууцад нэвтрэх эрхгүй гэдгийг Нийгмийн даатгалын байгууллагаас онцолж байлаа.
Харин ЭСЯ-ны зүгээс нийгмийн даатгалын лавлагаа төдийгүй татварын тодорхойлолт, ажлын газрын тодорхойлолт, түрээсийн гэрээ, банкны хуулга зэрэг 15 нэр төрлийн бичиг баримтыг хуурамчаар үйлдэж байгаад харамсаж байгаагаа илэрхийлээд хуурамч бичиг баримтаар виз мэдүүлсэн тохиолдолд 1-5 жил хүртэлх хугацаагаар зорчих эрхийг нь хязгаарлаж, хуурамч бичиг баримт үйлдэж өгсөн хүний БНСУ-руу зорчих эрхийг хугацаагүйгээр хязгаарлан виз олгохоос түтгэлзүүлэх арга хэмжээ авдаг болохыг анхаарууллаа.
Хуурамч бичиг баримт үйлдэх, мэдүүлэх нь гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл тул зөвхөн тухай улс руу зорчих эрхийг түдгэлзүүлээд зогсохгүй Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн дагуу 19.4 зүйл заалтын дагуу торгох түүнчлэн 2-6 жилийн хугацаанд хорих хүртэл ял шийтгэдэг бөгөөд одоогийн байдлаар ийм төрлийн гэмт хэрэг 11 бүртгэгдэж, хуулийн дагуу арга хэмжээ тооцсон талаар цагдаагийн ерөнхий газраас мэдээллээ. Иймд энэ мэт хууль бус үйл ажиллагаанд оролцож хохирохгүй байхыг өнөөдрийн хамтарсан хэвлэлийн хурлаар иргэдэд анхааруулаа.
